Waarom zijn zwaailichten blauw en niet rood?

Blauwe zwaailichten - of eigenlijk: knipperlichten - betekenen dat je snel plaats moet maken voor hulpdiensten. Maar waarom zijn ze bij ons blauw en niet rood, zoals in bijvoorbeeld de VS?
En als we dan toch aan het vragen zijn: hoe is dat blauwe licht ontstaan? Waarom het beter is dan rood of groen en waarom knipperen of draaien de lampen eigenlijk? Het antwoord hierop is verrassend: het feit dat we blauwe waarschuwingslichten hebben op politie-, reddings- en brandweervoertuigen is een uitvinding van de nazi’s, zo meldt de Zwitserse krant Blick.

De achterliggende gedachte is dat blauw zich beter verspreidt in de atmosfeer en daarom van dichtbij goed te zien is. Hét grote voordeel was echter dat de kleur moeilijker te zien is vanuit aanvallende vliegtuigen. En daarom schakelde Duitsland al in 1933 over van rode naar blauwe waarschuwingslichten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog volgden andere landen vanaf 1939 deze verduisteringstheorie.

Na de oorlog bleef de kleur blauw gehandhaafd en raakte in de jaren vijftig ingeburgerd in heel Europa als waarschuwingskleur voor noodwaarschuwingslichten. Moderne blauwlichtbalken hebben soms ook lichtmodules die naar boven flitsen - helikopters moeten tegenwoordig immers ook ondanks dat blauwe licht de locatie gemakkelijk kunnen vinden.

Rood is natuurlijke gevaarkleur

Rood is tevens de natuurlijke waarschuwingskleur en werd daarom eerst op treinen en later op auto’s gebruikt als achterlicht en later als waarschuwingslicht. Maar het is juist blauw dat opvalt tussen de zee van rode lichten in het dagelijkse verkeer. Bovendien komt de kleur in de natuur nauwelijks voor en valt daarom meteen op. Het dringt ook beter door mist heen en heeft lichte voordelen bij felle zon, zo blijkt uit studies.

In een aantal andere landen, zoals de VS, heeft rood de voorkeur, ondanks verschillende onderzoeken die blauw aanbevelen. Op lokale uitzonderingen na is rood daar nog steeds de meest gebruikte kleur voor zwaailichten. Omgekeerd wordt rood in Europa soms gebruikt als tweede kleur, bijvoorbeeld in Hongarije.

Waarom knippert het blauwe licht?

Zwaailichten ontstonden pas in de jaren 40. Dat werd gedaan om beter de aandacht te trekken in het toenemende verkeer. Vanaf de jaren tachtig verschenen flits- en dubbelflitslichten. Het grote voordeel is dat daarvoor geen bewegende delen nodig waren. Tegenwoordig wordt LED-technologie gebruikt die zó fel is dat ze een nachtmodus hebben om te voorkomen dat mensen verblind worden. Volgens deskundigen ervaren weggebruikers de spoedrit onbewust als urgenter, naarmate het blauwe licht sneller knippert.

BRON: AD.nl, 17 oktober 2023